۱۳۸۷ خرداد ۶, دوشنبه

بابک طغیانگر یا بای باغ فرمانروا !؟- دیلقم احمد

آزاد تبریز- زمانی که اشغالگران عرب سرزمین آذربایجان را اشغال کردند ، هرگز تصور نمی کردند که قهرمانی همچون بابک ظلم و جور آنان بر مردم را تاب نیاورده و بیش از 500 هزار نفر از آنان را هلاک خواهد کرد. بابک نه یک طغیانگر بلکه فرمانروای بزرگی بود که امپراطوری وسیع اعراب را که از اقیانوس اطلس تا شبه قاره هند گسترده شده بود به زانو در آورد.

جعلیات تاریخی اعراب درباره بابک

بنابر نوشته های تاریخ نگاران متعصب عربی بابک فرزند یک روغن فروش بود و چون عرب نبود لایق شغلی بالاتر از چوبانی نبود. این چوپان به طور تصادفی با شخصی به نام جاویدان آشنا شده ، بعد از مرگ او با بیوه اش ازدواج می کند. به این ترتیب بابک سرکرده طغیانگران شده، بی دینان و شرابخواران را دور خود جمع نموده و برای از بین بردن دین اسلام دست به قیام می زند.

متاسقانه تاریخ نویسان ما نوشته های تاریخ نویسان عربی را تکرار کرده و هرگز به این نکته توجه نکرده اند که هیچ کس دشمن خود را آنطور که هست معرفی نکرده و هرگز حقیقت را در باره او نخواهد گفت و یا از او تعریف و تمجید نخواهد کرد. تحقیقاتی که در سال های اخیر صورت گرفته نشان میدهد آنچه که اعراب درباره بابک نوشته اند به هیچ وجه درست نبوده است.

بای باغ فرمانروا

در طول تاریخ همیشه ملل تحت ستم برعلیه استعمارگران دست به قیام زده اند اما این قیامها 4 الی 5 سال بیشتر دوام نیاورده و در نهایت مغلوب شده و از بین رفته اند.اما بابک با از بین بردن بیش از 500 هزار نفر از لشگریان عرب و مغلوب کردن جسورترین فرماندهان آنان یک قیام کننده معمولی نبود بلکه او یک حکمران و یک فرمانروای بزرگ بود چرا که او:

- صاحب پرچم بود(پرچمی قرمز رنگ که سمبل آزادی است و برای اولین بار در تاریخ توسط بابک در آسمانها به اهتزاز در آمد).

- شورایی به نام شورای جنگ ایجاد کرده بود و صاحب لشگری بزرگ با فرماندهانی دلیر بود(داشتن شورای جنگ از ویژگیهای دولت هاست).

- روابط گسترده ای با دولت های مسیحی داشت(اقامتگاه بابک با پایتخت های غربی در ارتباط نزدیک بود و بزرگان اروپا و فرزندانشان میهمانان افتخاری اقامتگاه بابک می شدند).

- بر سرزمین وسیعی حکم میراند.

- ایدئولوژی مشخص و واحدی داشت و در تمام سرزمینهای تحت تسلط او حامی این ایدئولوژی واحد بودند.

رنگ قرمز سمبل آفتاب است و آفتاب سمبل آزادی.

قصد بابک که پرچم سرخ آزادی را به دست گرفته بود ، از بین بردن اسلام که منادی آزادی است ، نبود بلکه قصد او تشکیل یک دولت مقتدر و مستقل در سرزمینهای آبا و اجدادی خود بود که توسط اعراب اشغال شده بود.

بابک با قدرتمند ترین امپراطوری های زمان خود روابط بسیار نزدیکی داشت و جایگاه او در این روابط نه یک قیام کننده معمولی بلکه یک فرمانروای مستقل و مقتدر بود.

بابک در نامه خود به فئوفیل ، امپراطور بیزانس می نویسد که تمام لشگریان امپراطوری عرب مشغول مبارزه با او(بابک) هستند و امپراطور بیزانس باید از این فرصت حداکثر استفاده را بنماید . بعد از دریافت نامه بابک لشگر امپراطوری بیزانس تا منطقه طرسوس(تارسوس(Tarsus)) پیش روی کرده و قلعه زیباترا (Zibatra) را به راحتی فتح می کند.

چشم پوشی کردن از دشمنی مانند امپراطوری بیزانس به منظور مقابله با بابک نشان میدهد که اگر چه در آغاز جنبش در زمان جاویدان و ابوعمران هدف خرمی ها مبارزه با ظلم و ستم فئودال ها بود ،اما جنبشی که بابک رهبری می کرد از حالت یک قیام معمولی بر علیه فئودالها و استعمارگران عرب خارج شده و به مرحله تشکیل یک دولت مستقل و مقتدر وارد شده بود.

مامون در لحظات پیش از مرگش به جانشینش معتصم چنین وصیت می کند: “بیاد داشته باش که فقط ترک میتواند ترک را شکست دهد. هرچه پول و مال داری خرج کن ، هر قدر میتوانی ترکها را بر علیه ترکها بکار بگیر ، تا زمانیکه خرمی ها نابود نشده اند خلافت روی آرامش بخود نخواهد دید.”

تمام سرکردگان لشگریان عرب از مبارزه با بابک عاجز مانده بودند حتی معروفترین فرمانده عرب به نام ابوموسی از مبارزه با بابک اظهار ناتوانی میکرد.

در نهایت شخصی به نام افشین بن کاووس از ترک های آسیای میانه برای از بین بردن بابک انتخاب شد.اگر چه افشین با حیله و نیرنگ بابک را از میان برداشت اما سه سال بعد خوش نیز به علت ترک بودن توسط اعراب کشته شد.

دین بابک

محقق بزرگ ترک عیسی حسین اف با زیر و رو نمودن اسناد و مدارک تاریخی نشان میدهد که بابک بی دین نبوده اما قادر به تعیین دقیق دین او نمی شود.

(خلاصه تحقیقات این نویسنده در مورد دین بابک را در آدرس http://express.com.az/second.asp?id=90188 میتوانید مطالعه نمایید.)

نام بابک

یکی دیگر از موضوعات مهم در ارتباط با جنبش خرمی ها بیان معنی و مفهوم دقیق اسامی رهبران جنبش می باشد.

کلمه “جاو” که در نام جاویدان به کار رفته در ترکی به معنی “شهرت ، لیاقت و شایستگی(شان - شهرت -şan-şöhrət)” و “اید” به معنی “فرستادن (گوندرمک - göndərmək)” و “ان” پسوند منسوبیت است و “جاویدان” در کل به معنای “شایسته شهرت ابدی (əbədi şöhrətə layiq görülmüş)” می باشد.

“عمران (İmran)” عربی شده کلمه ترکی “امران (Əmran)” است. در ترکی “ام” به معنی “ماهر (bacarıqlı)” و “ران (ran)” تغییر شکل یافته کلمه ترکی “ارن (ərən)” می باشد.

کلمه بابک (Babək) از دو کلمه “بای (Bay)” و “بک - باک (Bək-Bak)” تشکیل شده است. در ترکی هر دو کلمه یک مفهوم را می رسانند. کلمه “بک - باک - باغ (Bək-Bak-Bağ)” بر گرفته از کلمه ترکی “باغ (Bağ)” است که در سرزمین قدیم ترکان (Midiya) به خداوند “تانری (Tanrı)” اطلاق می شده است. بابک نیز به احترام عقاید اجدادش این نام مقدس را بر خود برگزیده بود. همچنان که در طول تاریخ حکمرانان بزرگ ترک به منظور نشان دادن قدرتشان برای خود القابی شامل کلمه “باغ (Bağ)” انتخاب می نمودند . از جمله میتوان به حکمران سرزمین میدیا ، ارباغ (Ərbağ) به یونانی “آرباک” ، حکمران گوی تورک (Göytürk xaqanı )، باغا ایشبارا (Bağa İşbara )(581 - 587) ، حکمران قارا کیه لی (Qara Kiəli xaqanın) با نام واقعی باغاتور (Bağatur) و حکمرانان جورباغا (Cur Bağa) (587-588) و … اشاره کرد.پیشوند “بای (Bay)” در اول اسامی نیز یکی دیگر از صورت های کلمه باغ (Bağ) می باشد.

کلمه “باغ” بعدها با حفظ مفهوم “تانری - خداوند” به صورت “بگ - بک - بی(bəg-bək-bəy)” به معنی بلند مرتبه تبدیل شده است.

نتیجه

حاصل کلام اینکه بابک یا بای باغ نه فاسد و نه بی دین بلکه فرمانروایی بزرگ با اعتقادات مذهبی بوده و قصد تشکیل حکومتی مستقل و مقتدر در سرزمین بزرگ آذربایجان را داشت و مردم آذربایجان باید ارزش و جایگاه واقعی او را در تاریخ حفظ نمایند.

ترجمه و تلخیص : Araz TurkSoy

نویسنده مقاله : Dilqəm ƏHMƏD

قایناق: قایناق سایتی

اصل مقاله در آدرس : http://express.com.az/second.asp?id=90188 به ترکی با الفبای لاتین موجود است.

هیچ نظری موجود نیست: